Εγκαλείται ο κ. Υπουργός Π.Ε.Κ.Α. κ. Λιβιεράτος! παράνομες οι αδειοδοτήσεις αιολικών πάρκων στην Λακωνία!

ΓΝΩΣΤΟΠΟΙΗΣΗ
Ο Υπουργός ΥΠΕΚΑ κ.Λιβιεράτος εγκαλείται για παράνομες αδειοδοτήσεις αιολικών σε περιοχή που είναι Ζώνη Ειδικής Προστασίας της άγριας ορνιθοπανίδας της Οδηγίας 79/409/ΕΟΚ, Ειδική Ζώνη Διατήρησης της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ και Καταφύγιο Άγριας Ζωής
Καλείται η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία και η WWF να τοποθετηθούν σχετικά
Με τις υπ’ αριθ. α.π. οικ. ΥΠΕΚΑ ΕΥΠΕ 202888/1/11/2012, (ΑΔΑ Β42Χ0-Α3Φ) και 202889/1-11-2012 (ΑΔΑ Β42Χ0-ΙΨΠ) αποφάσεις έγκρισης περιβαλλοντικών όρων αδειοδοτήθηκαν αιολικοί σταθμοί συνολικής ονομαστικής ισχύος 41,85 MW στις ορεινές θέσεις Γαϊδουροβούνι (Δήμων Ευρώτα και Μονεμβασίας) και Κοντορράχη, Σπαρτίλα-Κάρκανο (Δήμου Μονεμβασιάς).

Αυτές οι εγκαταστάσεις χωροθετούνται εντός του καταφυγίου άγριας ζωής (ΚΑΖ) με τον κωδικό 308.04 και την ονομασία «Γαϊδουροβούνι». Πρόκειται για 28+13 ανεμογεννήτριες (α/γ) εντός του καταφυγίου άγριας ζωής και επιπλέον 8 στη θέση «Κάρκανο» θέση που έχει αποχαρακτηρισθεί από ΚΑΖ στα πλαίσια προηγούμενης αδειοδότησης αιολικών στις θέσεις Πούλος, Καλογεροβούνι, Γκρόπες-Ράχη Γκιώνη με Υ.Α./ ΕΠΟ που έχει ανακληθεί. Αυτή η περιοχή αποτελεί κρίσιμο ενδιαίτημα (βιότοπος-οικότοπος) για τα προστατευόμενα είδη ορνιθοπανίδας που φωλιάζουν, τρέφονται και αναπαράγονται στην περιοχή και είναι μέρος ευρύτερης περιοχής που έχει χαρακτηρισθεί ως «Ζώνη Ειδικής Προστασίας» με την ονομασία «Όρη Ανατολικής Λακωνίας» και κωδικό του Ευρωπαϊκού οικολογικού δικτύου Natura 2000, GR 2540007. Eπικαλύπτεται με την Ειδική Ζώνη Διατήρησης GR 2540001 που φέρει την ονομασία Όρη Γιδοβούνι, Χιονοβούνι, Γαϊδουροβούνι, Κορακιά, Καλογεροβούνι, Κουλοχέρα & Περιοχή Μονεμβασιάς. Κρίσιμα ενδιαιτήματα κατά τους ορισμούς της ΚΥΑ υπ’ αριθ. Η.Π. 8353/276/Ε103/2012 είναι αυτά που καλύπτουν τις πιο βασικές ανάγκες του βιολογικού κύκλου των ειδών ορνιθοπανίδας της Οδηγίας 79/409/ΕΟΚ για τα οποία σχεδιάστηκε και οριοθετήθηκε η ζώνη προστασίας τους. Οι εν λόγω αιολικοί σταθμοί δηλαδή αδειοδοτήθηκαν εντός προστατευόμενης περιοχής των άρθρων 18-19 του ν. 1650/86, όπως ισχύει, λόγω της συνδυασμένης οικολογικής και βιολογικής σημασίας της για την συνοχή του Ευρωπαικού δικτύου natura 2000.
Το καταφύγιο άγριας ζωής «Γαϊδουροβούνι» είναι η κύρια περιοχή τροφοληψίας για τα είδη άγριας ορνιθοπανίδας που φιλοξενεί η περιοχή γιατί εκεί απαγορεύεται το κυνήγι και πολλαπλασιάζονται λαγοί, πετροπέρδικες και αγριοπερίστερα που είναι η λεία του Σπιζαετού. Με βάση τα στοιχεία ορνιθολογικής παρατήρησης στα τεύχη των «οικολογικών μελετών βάσης» που συνόδευαν τις μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων για τα εν λόγω αιολικά, κατά τα έτη 2006, 2007 και την χειμερινή παρατήρηση του 2008 επιβεβαιώθηκε στην κύρια περιοχή μελέτης των αιολικών σταθμών στο Γαϊδουροβούνι-Κοντορράχη η παρουσία των ειδών Hieraaetus fasciatus (Σπιζαετός), Falko biarmicus (Χρυσογέρακο), Accipiter brevipes (Σαΐνι), Circaetus gallicus (Φιδαετός), Pernis apivorus (Σφηκιάρης), Circus aeroginosus (Καλαμόκιρκος), Circus pygargus (Λιβαδόκιρκος), circus cyanews (Βαλτόκιρκος), Falco naumanni (Κιρκινέζι), Falco eleonorae (Μαυροπετρίτης), Falco vespertinus (Μαυροκερκίνεζο), Falco peregrinus (Πετρίτης) κ.ά. σημαντικών για την διατήρηση της βιοποικιλότητας πουλιών.

Ο Σπιζαετός καταγράφηκε 42-59 φορές και ο Φιδαετός 92 φορές στη διάρκεια των παρατηρήσεων για τα αιολικά στο Γαϊδουροβούνι και Κοντορράχη-Σπαρτίλα-Κάρκανο. Οι εργασίες πεδίου επιβεβαίωσαν ότι ο Φιδαετός με παρουσία περί τα δέκα ζεύγη στην ευρύτερη περιοχή και ο Σπιζαετός με τουλάχιστον τρία ζεύγη και επιτυχή αναπαραγωγή χρησιμοποιεί την περιοχή χωροθέτησης των αιολικών για αναζήτηση τροφής. Σύμφωνα με τον κατάλογο της Birdlife International (2000) με τις Σημαντικές Περιοχές για τα Πουλιά (ΙΒΑ) στη Νότια Ευρώπη, ο Σπιζαετός είχε καταγραφεί την περίοδο 1994-1996 σε μόλις 13 από τις 196 IBA της Ελλάδας. Ο Hallmann Ben, που πραγματοποίησε για λογαριασμό των ενδιαφερόμενων εταιρειών τις ορνιθολογικές μελέτες, δεν ενεπλάκη έως τώρα στην εκτίμηση των επιπτώσεων από τα αιολικά στον Ζάρακα στις οικολογικές μελέτες βάσης για τα αιολικά του θέματος. Εκτίμησε, ότι κατά το έτος 2007-2008 (χρόνος υποβολής τους) υπήρχαν συνολικά το πολύ 50 ζευγάρια Σπιζαετών στην Ηπειρωτική Ελλάδα με τον πληθυσμό τους συνεχώς να μειώνεται. (Σύμφωνα με νεώτερες εκτιμήσεις ο συνολικός πληθυσμός του είδους συμπεριλαμβανομένων των νήσων, υπολογίζεται σε 85-105 ζευγάρια).

Σκοπός της ορνιθολογικής έρευνας όπως αποτυπώθηκε στις οικολογικές μελέτες βάσης που ενσωματώθηκαν στις ΜΠΕ για τους δύο αιολικούς σταθμούς, ήταν ή εξέταση της οικολογικής της σημασίας για τα πουλιά. Η ευρύτερη περιοχή της Λακωνίας βρίσκεται κατά μήκος μιας πολύ σημαντικής μεταναστευτικής οδού των ειδών ορνιθοπανίδας που διασχίζουν την Ανατολική Μεσόγειο, τόσο κατά την άνοιξη όσο και κατά το φθινόπωρο. Ένα μεγάλο ποσοστό από τα πουλιά που δραστηριοποιούνται κυρίως σε χερσαία οικοσυστήματα, στην πορεία τους από τον Νότο περνούν στην Λακωνία μέσω των ακρωτηρίων Ταίναρο και Μαλέας. Από αυτά μια ομάδα διασκορπίζεται στην Πελοπόννησο, ενώ άλλα ακολουθούν τους ορεινούς όγκους των ακτογραμμών με κατεύθυνση προς Βορρά. Το φθινόπωρο κατευθύνονται αντίστροφα, ακολουθώντας τις περισσότερες φορές διαφορετική διαδρομή. Στο εσωτερικό της Ανατολικής Λακωνίας ομάδες ορνιθοπανίδας αποφεύγει να περάσει από την πεδιάδα Ασωπού-Μολάων και πετά πάνω και κατά μήκος των βουνών της ΒΑ Λακωνίας, ενώ άλλα είδη προτιμούν χαμηλά υψόμετρα και διέρχονται από παντού. Για αυτό τον λόγο στο τυποποιημένο δελτίο της ΕΖΔ GR 2540001 που συνιστά την νομική της βάση κατά την έννοια του σκοπού διατήρησης της, σημειώνεται ότι πρόκειται για «μία πολύ σημαντική περιοχή για την ανάπαυση και την φωλεοποίηση των μεταναστευτικών πουλιών», εξαίρεται η μεγάλη ποικιλία οικολογικών θώκων και η πανίδα της, (τουλάχιστον 27 είδη αμφίβιων, ερπετών και θηλαστικών που έχουν αξιολογηθεί ως σημαντικά, πολλά αναφερόμενα στην συνθήκη της Βέρνης και επιπροσθέτως προστατευόμενα από το Π.Δ. 67/1981), «που καθιστούν ιδιαίτερα αναγκαία (λόγω της σημαντικότητας της) την σωστή διαχείριση και διατήρηση της ». Στην οικολογική μελέτη για το Γαϊδουροβούνι υπογραμμίστηκε ότι η ιδιαίτερη οικολογική αξία της περιοχής για την ορνιθοπανίδα, ότι η Ζώνη Ειδικής Προστασίας της Ανατολικής Λακωνίας διατηρεί ένα υψηλό επίπεδο φυσικότητας και διατήρησης των βιοτόπων και του τοπίου γενικότερα σημειώνοντας, ότι ήδη έχουν διανοιχθεί δρόμοι στο τοπίο των όμορων του Γαϊδουροβουνίου κορυφογραμμών (Γκρόπες, Ράχη Γκιώνη, Καλογεροβούνι και Πούλος), ότι δεν υπάρχει δρόμος πρόσβασης στη κορυφή στο Γαϊδουροβούνι και ότι τα είδη ορνιθοπανίδας με μόνιμο πληθυσμό στην περιοχή είναι πολύ ευαίσθητα απέναντι στις ανθρωπογενείς απειλές, όπως η αλλαγή χρήσης γης ή η απώλεια οικοτόπων, το κυνήγι και η ανθρώπινη παρουσία εν γένει.
Με βάση αυτά τα στοιχεία, η εταιρεία) που συνέταξε την Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για τους αιολικούς σταθμούς του θέματος (πρόκειται για την ENVECO Α.Ε.) θα έπρεπε να εκτιμήσει δεόντως τις επιπτώσεις τους, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 3 του άρθρου 6 της Οδηγίας 92/43 ΕΟΚ και της απόφασης Η.Π. 37338/1807/Ε.103/2010 (ΦΕΚ Β΄1495). Δηλαδή να εκτιμήσει αν είναι πιθανόν να επηρεαστεί σημαντικά αρνητικά η Ζώνη Ειδικής Προστασίας «Όρη Ανατολικής Λακωνίας», καθεαυτό από τα έργα συμφερόντων της Jasper Wind* ή από κοινού με τα άλλα έργα ή δραστηριότητες, εγκεκριμένα, υπό κατασκευή ή εν λειτουργία, αδειοδοτημένα μερικώς (με άδεια παραγωγής ηλεκτρισμού ως προς τα αιολικά) ή προτεινόμενα, λαμβανομένων υπόψη των στόχων διατήρησης της εν λόγω ΖΕΠ.
Η εκτίμηση αυτή όμως δεν έλαβε χώρα.
Η όποια εκτίμηση έγινε στα πλαίσια της Οδηγίας 85/337 ΕΟΚ και όχι της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ.
*Περί « του μυστηριώδους γίγαντα της πράσινης ενέργειας στην Ελλάδα», εντοπίσαμε στο διαδίκτυο αυτές τις δημοσιεύσεις :
http://archaeopteryxgr.blogspot.gr/2010/11/brooklyn-caymans-zug.htmlhttp://www.imerisia.gr/article.asp?catid=26516&subid=2&pubid=82107151
ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ WWF
Στην προσπάθεια της να τεκμηριώσει η ENVECO Α.Ε. ότι δεν πιθανολογούνται σημαντικές επιπτώσεις από την εγκατάσταση και λειτουργία του αιολικού σταθμού στο Γαϊδουροβούνι στην ορνιθοπανίδα, πέραν των γνωστών ισχυρισμών της αιολικής βιομηχανίας περί «μεγάλων διαδρόμων μεταξύ των συμπλεγμάτων ανεμογεννητριών που μπορεί να ελαττώσει την διατάραξη στην μετακίνηση των πουλιών», περί «μη τεκμηριωμένων στοιχείων» ως προς την διατάραξη του βιοτόπου από την αυξημένη ανθρώπινη δραστηριότητα στη περιοχή εγκατάστασης των αιολικών και στα πέριξ, περί χαμηλής θνησιμότητας από ανεμογεννήτριες, κατόπιν προσκρούσεων, συγκρινόμενης με αυτήν από συγκρούσεις με οχήματα και υαλοπίνακες ή από το κυνήγι και τις γάτες κ.ά., αυτό που λαμβάνει ιδιαίτερη σημασία εν προκειμένω είναι : Α) η αναφορά ότι στην «μοναδική μέχρι σήμερα έρευνα θνησιμότητας ορνιθοπανίδας από αιολικά πάρκα που έγινε στην Ελλάδα στην περιοχή της Ροδόπης και του Έβρου, όπου ενδημούν μεγάλα σε μέγεθος και σπάνια είδη αρπακτικών..τα αποτελέσματα έδειξαν μηδενική θνησιμότητα λόγω σύγκρουσης υποδηλώνοντας πιθανότατα προσαρμογή των ειδών στα εν λειτουργία αιολικά πάρκα και αποφυγή αυτών»
                 
και Β) η χρήση των συμπερασμάτων και των προτάσεων του υπομνήματος της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας (αναφέρεται μάλιστα «σε συνεργασία με την BirdLife International) με τίτλο «Προσδιορισμός και χαρτογράφηση των ορνιθολογικά ευαίσθητων στα αιολικά πάρκα περιοχών της Ελλάδας-Ιανουάριος 2010» όπου προτείνονταν για αποκλεισμό από την χωροθέτηση αιολικών πάρκων περιοχές της επικράτειας «λόγω ιδιαίτερης ορνιθολογικής ευαισθησίας» και άλλα κριτήρια αποκλεισμού ως προς κάποια είδη ορνιθοπανίδας σε σχέση με κρίσιμα ενδιαιτήματα τους.

Το Υπόμνημα αυτό της ΕΟΕ επικαλείται η ΤΖΑΣΠΕΡ ΑΙΟΛΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ Α.Ε βλ. σελ. 7-45 έως 7-52 της ΜΠΕ της προσβαλλόμενης ΥΑ/ΕΠΟ σημειώνοντας στη σελ. 7-87 στο κεφάλαιο των αθροιστικών-συνεργιστικών επιπτώσεων ότι : «Επίσης εκτιμάται ότι η πιθανότητα θανάτωσης-πρόσκρουσης ατόμων αρπακτικών ειδών και ειδικά Σπιζαετού είναι μικρή λαμβάνοντας υπ’ όψη τα εξής : α) Οι τρεις περιοχές φωλεασμού του είδους βρίσκονται σε μεγάλη απόσταση (μεγαλύτερη των πέντε χιλιομέτρων), β) Έρευνες πρόσκρουσης ατόμων ορνιθοπανίδας που έχουν γίνει στην Ελλάδα (Έβρος, Κρήτη κ.λ.π.) σε περιοχές λειτουργόντων αιολικών πάρκων δείχνουν ότι οι θάνατοι λόγω πρόσκρουσης είναι ελάχιστοι και δεν αφορούν είδη αρπακτικών όπως αυτά που αναφέρονται στην περιοχή του νότιου Πάρνωνα, γ) Οι περισσότερες αναφορές πρόσκρουσης και θανάτων Σπιζαετού στο εξωτερικό αφορούν περιοχές με εξαιρετικά μεγαλύτερους πληθυσμούς Σπιζαετού, όπου οι περιοχές φωλεασμού βρίσκονται συνήθως σε μικρή απόσταση από τα αιολικά πάρκα και επίσης τα αιολικά πάρκα περιλαμβάνουν εκατοντάδες ανεμογενήτριες παλαιάς τεχνολογίας πολύ πυκνά χωροθετημένες. Στο ίδιο συμπέρασμα καταλήγει και η Ορνιθολογική Εταιρεία (κύριος φορέας για τον προσδιορισμό των σημαντικών περιοχών για τα πουλιά στην Ελλάδα), η οποία σε πρόσφατη έκθεση της (“Προσδιορισμός και χαρτογράφηση των ορνιθολογικά ευαίσθητων στα αιολικά πάρκα περιοχών της Ελλάδας», BirdLife International-ΕΟΕ ) δεν εντάσσει την περιοχή ανάπτυξης του αιολικού πάρκου στο Γαϊδουροβούνι σε περιοχές αποκλεισμού βάσει των πέντε κριτηρίων αποκλεισμού που περιέλαβε στη διαδικασία που ακολουθήθηκε και βάσει της οποίας προτείνεται ο αποκλεισμός του 25% της ελληνικής επικράτειας».

Το «Ελληνικό Κέντρο Περίθαλψης Αγρίων Ζώων (ΕΚΠΑΖ), ο συλλόγος «Φιλόβιος» με έδρα τον Βαχό του Δήμου Ανατολικής Μάνης και ενδιαφερόμενοι πολίτες από τους Δήμους Ευρώτα και Μονεμβασιάς όπου έχουν χωροθετηθεί τα αιολικά, υπέβαλαν ήδη αίτηση ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας για την ακύρωση της υπ’ αριθμόν οικ.202888/1-11-2012 απόφασης του Υπουργού ΠΕΚΑ με θέμα: «Έγκριση Περιβαλλοντικών Όρων (ΕΠΟ) για την κατασκευή και λειτουργία του έργου «Αιολικός Σταθμός Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΑΣΠΗΕ) ισχύος 22,95 MW, στη θέση Γαϊδουροβούνι, του Δήμου Μονεμβασιάς και Ευρώτα Λακωνίας και κάθε άλλης διοικητικής πράξης ή παράλειψης, προγενέστερης ή μεταγενέστερης, εκδοθείσας συναφώς ή στο πλαίσιο σύνθετης διοικητικής ενέργειας προβάλλοντας ως λόγους ακυρότητας της προσβαλλομένης πράξης :
1) Παράβαση του άρθρου 6 παρ. 3 της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ ως προς την έγκριση περιβαλλοντικών όρων δια της προσβαλλομένης δίχως να έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία της δέουσας εκτίμησης των επιπτώσεων του έργου από κοινού με τα άλλα ομοειδή έργα
2) Παράβαση των συνδυασμένων διατάξεων του άρθρου 4, παράγραφοι 1 και 2, της οδηγίας 79/409/ΕΟΚ, όπως κωδικοποιήθηκε με την Οδηγία 2009/147/ΕΚ, καθώς και παράβαση του άρθρου της 4, παράγραφος 4, πρώτη περίοδος, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 6, παράγραφος 2-4 της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 21ης Μαΐου 1992, για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων και της άγριας πανίδας και χλωρίδας, των κυρωθεισών διά των ν. 1335/1983 (Α. 32), 2204/1994 (Α. 59) και του ν.δ. 191/1974 (Α. 350) διεθνών συμβάσεων για την διατήρηση της αγρίας ζωής και του φυσικού περιβάλλοντος της Ευρώπης, για την βιολογική ποικιλότητα, καθώς και του άρθρου 24 του Συντάγματος.
3) Παράβαση διατάξεων της Σύμβασης Άαρχους- ν. 3422/2005 και της Οδηγίας 85/337/ΕΟΚ όπως ισχύει .
Ενδεχομένως θα υποβληθεί και δικόγραφο πρόσθετων λόγων ακύρωσης
Καλούμε τον Υπουργό ΠΕΚΑ στα πλαίσια της τήρησης της νομιμότητας να ανακαλέσει όλες τις μη σύννομες αδειοδοτήσεις αιολικών στην Μάνη και στον Ζάρακα πάραυτα..
Από δεκαετίας, η εκάστοτε πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΧΩΔΕ-ΥΠΕΚΑ, προωθεί με θεμιτά ή μη ακόμη και με μη νόμιμα μέσα, σχέδια για πλήθος εγκαταστάσεων αιολικών εντός της Zώνης Eιδικής Προστασίας με τον κωδικό GR 2540007 «’Ορη Ανατολικής Λακωνίας» και στον τόπο κοινοτικής σημασίας S.C.Ι. (διατήρησης) του δικτύου Naturα 2000 με τον κωδικό GR 2540001. Είναι πολυετής η κρατική επιδίωξη μετατροπής της Ζώνης Ειδικής Προστασίας, «Όρη Ανατολικής Λακωνίας» και της ειδικής ζώνη διατήρησης, «Όρη Γιδοβούνι, Χιονοβούνι, Γαϊδουροβούνι, Κοράκια, Καλογεροβούνι, Κουλοχέρα και περιοχή Μονεμβασιάς» σε Ειδική Ζώνη Αιολικής Προτεραιότητας. Σημειώνουμε ότι έχει εκπονηθεί και εγκριθεί μελέτη και έχουν διευκρινιστεί τα ζητήματα που αφορούν στην προστασία και την οικολογική διαχείριση της, βλ. «Καταγραφή στοιχείων του φυσικού περιβάλλοντος του Δήμου Ζάρακα - Προτάσεις για την προστασία, διαχείριση και ανάδειξη του-Μπούσμπουρας 2007».

_________________________________________________________________________________
Στην φωτογραφία κάτω απεικονίζονται τα αποτελέσματα εργασιών πεδίου όσον αφορά στον Φιδαετό από την ορνιθολογική μελέτη που υπέβαλε η ΑΡΧΡΑΝ Α.Ε. για αιολικό σταθμό στο Χιονοβούνι . Τις εργασίες για λογαριασμό της εταιρείας πραγματοποίησε ο Θ. Κομηνός.

                                                     
                                                                                                     ΓΙΑ ΤΟΝ '' ΦΙΛόΒΙΟ''
                                                                                                      Πέτρος Καπερναράκος