Καρπόδεση της ελιάς!!δεν αφήνουν τίποτα αμετάλαχτο!

Παράγοντες (γενετικοί, περιβαλλοντικοί) που επηρεάζουν την καρπόδεση στην ελιά (Olea europaea L.) και διερεύνηση του ασυμβίβαστου σε μοριακό επίπεδο !!

Σκοπός της παρούσας εργασίας ήταν η μελέτη του αυτοασυμβιβάστου στις ποικιλίες Κορωνέικη, Καλαμών, Μαστοειδής και Αμυγδαλολιά, η αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας τους ως επικονιαστές και η διερεύνηση των παραγόντων που επηρεάζουν το αναπαραγωγικό σύστημα της ελιάς. Τα πειράματα πραγματοποιήθηκαν στον πειραματικό ελαιώνα και το Εργαστήριο Ελαιοκομίας και Μετασυλλεκτικής Φυσιολογίας του Ινστιτούτου Ελιάς και Υποτροπικών Φυτών Χανίων (ΕΘΙΑΓΕ), στο Εργαστήριο Βιοτεχνολογίας και Γενωμικών Πόρων του Ινστιτούτου Αμπέλου, Λαχανοκομίας και Ανθοκομίας Ηρακλείου (ΕΘΙΑΓΕ), στο Εργαστήριο Μοριακής Φυτοπαθολογίας και Βιοτεχνολογίας Φυτών και στο Εργαστήριο Ηλεκτρονικής Μικροσκοπίας ‘Βασίλης Γαλανόπουλος’ του Τμήματος Βιολογίας Πανεπιστημίου Κρήτης, τα έτη 2004-2009. Στην Κορωνέικη, η μονοποικιλιακή σταυρεπικονίαση και η ελεύθερη επικονίαση αύξησαν σημαντικά την καρπόδεση που κυμάνθηκε σε επίπεδα μεταξύ 8,4-10 %. Η καρπόδεση της αυτεπικονίασης παρά τη σημαντική υστέρησή της από τις άλλες επεμβάσεις στην Κορωνέικη ήταν υψηλή (4,9 %) και είναι αξιοσημείωτο ότι υπερείχε όλων των επεμβάσεων των άλλων τριών ποικιλιών ακόμη και της ελεύθερης επικονίασης. Στην ποικιλία Καλαμών σύμφωνα με τα αποτελέσματα τριετίας το υψηλότερο ποσοστό καρπόδεσης καταγράφηκε στην ελεύθερη επικονίαση ενώ από τους επικονιαστές πιο αποτελεσματική ήταν η Κορωνέικη με σημαντική διαφορά από τη Μαστοειδή και την Αμυγδαλολιά. Η καρπόδεση μετά από αυτεπικονίαση ήταν σημαντικά χαμηλότερη από όλες τις άλλες επεμβάσεις και δεν ξεπέρασε το 0,7 %. Στην ποικιλία Μαστοειδής η ελεύθερη πολυποικιλιακή σταυρεπικονίαση οδήγησε σε σημαντικά υψηλότερο ποσοστό καρπόδεσης από όλες τις άλλες επεμβάσεις ενώ οι επικονιαστές δεν διέφεραν στατιστικά μεταξύ τους παρά το γεγονός ότι η καρπόδεση με γύρη Κορωνέικης υπερείχε κατά 0,7-0,8 % από τη σταυρεπικονίαση με Καλαμών ή Αμυγδαλολιά. Η καρπόδεση μετά από αυτεπικονίαση ήταν σημαντικά χαμηλότερη από όλες τις άλλες επεμβάσεις εκτός από τη σταυρεπικονίαση με γύρη της ποικιλίας Καλαμών γεγονός που αποτελεί ένδειξη σταυροασυμβιβάστου. Στην περίπτωση της Αμυγδαλολιάς, όλες οι επεμβάσεις μονοποικιλιακής ή πολυποικιλιακής σταυρεπικονίασης αύξησαν την καρπόδεση χωρίς να διαφέρουν στατιστικά μεταξύ τους. Όμως από τους γυρεοδότες ξεχώρισε η Μαστοειδής που έδωσε το χαμηλότερο ποσοστό καρπόδεσης και το οποίο δεν διέφερε σημαντικά από το αντίστοιχο της αυτεπικονίασης υποδεικνύοντας ότι δεν πρέπει να θεωρείται κατάλληλη επικονιάστρια για την Αμυγδαλολιά. Πραγματοποιήθηκε μια πρώτη βιοπληροφορική ανάλυση, σε μοριακό επίπεδο, των αλληλομόρφων που είναι υπεύθυνα για το αυτοασυμβίβαστο (AA) σε άλλα φυτικά είδη, ώστε στη συνέχεια να διερευνηθεί η ανάμιξη τους στο αυτοασυμβίβαστο της ελιάς. Στη συνέχεια πραγματοποιήθηκε εκχύλιση DNA από φύλλα και RNA από υπέρους ελιάς, και κλωνοποιήθηκαν τμήματα γονιδίων από τις ποικιλίες ελιάς Καλαμών και Μαστοειδής που παρουσιάζουν σημαντικό επίπεδο ομοιότητας με το αντίστοιχο τμήμα του γονιδίου S3 M. domestica (43 και 44%, αντίστοιχα). Επίσης, κλωνοποιήθηκαν τμήματα γονιδίων από την ποικιλία Μαστοειδής που παρουσιάζουν σημαντικό επίπεδο ομοιότητας με το αντίστοιχο τμήμα του γονιδίου S3 L. peruvianum της οικογένειας Solanaceae (46-47 %)