Διεθνές Συμπόσιο Πολιτιστικής & Περιβαλλοντικής Κληρονομιάς και Τοπίου

Ο Σύνδεσμος Βελανιδιωτών ‘Η Μυρτιδιώτισσα’ και το Κέντρο Σπαρτιατικών & Πελοποννησιακών Σπουδών (CSPS) του Πανεπιστημίου του Nottingham με το Δήμο Μονεμβασίας, σε συνεργασία με το Ίδρυμα Αικ. Λασκαρίδη και το Μεσογειακό Ινστιτούτο για τη Φύση και τον Άνθρωπο (Med-INA), φιλοδοξούν να φέρουν -για πρώτη φορά- επιστήμονες διαφόρων ειδικοτήτων (αρχαιολόγους, ιστορικούς, λαογράφους, γεωλόγους, κλπ), τοπι...κούς φορείς, εκπροσώπους κυβερνητικών οργανισμών, και μέλη μη-κυβερνητικών οργανώσεων, σε ανοιχτό διάλογο σχετικά με την προστασία, προώθηση και ανάδειξη του πολιτιστικού και περιβαλλοντικού τοπίου αυτής της ιδιαίτερα σημαντικής περιοχής της Πελοποννήσου.
Οι εργασίες του Διεθνούς Συμποσίου θα πραγματοποιηθούν το Σάββατο 30 Απριλίου 2011 στο Συνεδριακό Κέντρο «Πέτρα» στη Μονεμβασία Λακωνίας ενώ την επομένη (Κυριακή 1η Μαΐου 2011) θα πραγματοποιηθεί πεζοπορία στον ανακαινισμένο πλέον Φάρο του Καβομαλιά.
Η θεματική του Συμποσίου είναι ευρεία και αφορά
1. την ιστορία και την αρχαιολογία της περιοχής του Μαλέα με ανακοινώσεις σχετικές με
α. την Ομηρική παράδοση και στην αρχαία και σύγχρονη ελληνική γραμματεία και τέχνη
β. προγονικά τοπία όπως τη βυθισμένη προϊστορική πολιτεία στο Παυλοπέτρι
γ. την πολιτιστική κληρονομιά της περιοχής και προτάσεις προστασίας, ανάπτυξης και προώθησης
δ. την σύγχρονη ιστορία της περιοχής
ε. τον Φάρο του Καβομαλιά ως διατηρητέο ιστορικό μνημείο (το έργο αναστύλωσης και ανάδειξης του Φάρου και της σημασίας του για την ανάπτυξη της τοπικής κοινωνίας)


2. την περιβαλλοντική κληρονομιά του Κάβου Μαλέα με ανακοινώσεις που αφορούν
α. στη χλωρίδα και πανίδα της περιοχής
β. στην προστασία και ανάδειξη του θαλάσσιου πλούτου του Καβομαλιά
γ. στην προστασία και ανάδειξη του «Απολιθωμένου Δάσους» στον Άγιο Νικόλαο Βοιών
δ. στον σπηλαιολογικό πλούτο της περιοχής

3. την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για το Τοπίο και τις προοπτικές για την προστασία και ανάδειξη των Ελληνικών τοπίων και του τοπίου του Καβομαλιά.
Μετά το πέρας των ανακοινώσεων, οι σύνεδροι θα καταλήξουν σε κοινή Διακήρυξη για την ανάδειξη και προστασία του Καβομαλιά.
Το Διεθνές Συμπόσιο τελεί υπό την αιγίδα της Περιφέρειας Πελοποννήσου και πραγματοποιείται επί τη ευκαιρία της Κύρωσης της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για το Τοπίο στην Ελλάδα.
Το Συμπόσιο είναι αφιερωμένο στη μνήμη του καπετάν-Βασίλη Κωνσταντακόπουλου (Costamare).
Σύντομο ιστορικό του πολιτιστικού και περιβαλλοντικού τοπίου του Κάβου Μαλέα
Το Ακρωτήριο του Μαλέα (Άκρα Μαλέα, Καβομαλιάς ή Ακρωτήρι του Αγίου Αγγέλου) αποτελεί το νοτιο-ανατολικότερο ακρωτήριο της Ευρώπης και ένα από τα σημαντικότερα περάσματα της ανατολικής Μεσογείου. Απόκρημνο και αφιλόξενο υψώνεται 600 μέτρα πάνω από τη θάλασσα. Ο εξαιρετικά δύσκολος περίπλους και οι συχνές εναλλαγές των ανέμων το έχουν καταστήσει ένα από τα επικινδυνότερα ακρωτήρια της ανατολικής Μεσογείου. Φόβος και τρόμος των ναυτικών από αρχαιοτάτων χρόνων ενέπνευσε την ελληνική και λατινική γραμματεία, από τον Όμηρο έως τον Στράβωνα και τον Ανδρέα Καρκαβίτσα. Οι Ομηρικές μαρτυρίες για τα πάθη του Οδυσσέα και του Μενελάου, τα παθήματα των Αργοναυτών, οι εξιστορήσεις για τον Πελοποννησιακό πόλεμο, οι σύγχρονες ναυτικές ιστορίες για τα στοιχειά που προκαλούν φοβερές φουρτούνες, οι τοπικές δοξασίες ότι εδώ ήταν τα μυθικά τέρατα Σκύλλα και Χάρυβδις, οι πειρατές και το Κλευταύλακο του Βουρογιώργη, οι μοναστικές κοινότητες και ο «ερημίτης του Καβομαλιά» (για τον οποίον υπάρχουν αναφορές από το Γάλλο συνταγματάρχη Μοράντε Σαιν Βενσάν, το Γάλλο συγγραφέα Μπισσόν, τον Κ. Ουράνη στα "Ταξίδια Στην Ελλάδα" και τον Α. Λαμαρτίνο στα "Ταξίδια" του), έρχονται σε πλήρη αρμονία με το άγριο φυσικό τοπίο και τα μνημεία μοναδικού φυσικού κάλλους, τα σπήλαια και το «Απολιθωμένο Δάσος».
Η ιστορία και η αρχαιολογία της περιοχής είναι μοναδικού ενδιαφέροντος, με τα λείψανα της αρχαιότερης βυθισμένης πολιτείας στον κόσμο να κείνται σε βάθος 3-4 μέτρων στο Παυλοπέτρι . Στα Βελανίδια θα πρέπει, κατά τον Βρετανό αρχαιολόγο F.W. Ηasluck, να αναζητηθεί η αρχαία πόλη Σίδη. Στην Αγία Μαρίνα, στο σπήλαιο Κανατάκια που κατοικήθηκε ήδη από τα προϊστορικά χρόνια, ο Παυσανίας ανέφερε ιερό του Ποσειδώνα με το όρθιο άγαλμα του θεού. Tόπος λατρείας από την αρχαιότητα ο Μαλέας προσέλκυσε το θρησκευτικό συναίσθημε των ανθρώπων και κατά τη εποχή. Εδώ ήκμασε κατά τους Βυζαντινούς και Μεταβυζαντινούς χρόνους, η μοναστική ζωή με πλήθος μονών, ναών και σκητών σημαντικότατης ιστορικής και αρχαιολογικής σημασίας. Τόσο μεγάλος είναι ο αριθμός των θρησκευτικών μνημείων ώστε η περιοχή ονομάστηκε «Μικρόν Άγιον Όρος». Εδώ μόνασαν οι Άγιοι Θωμάς και Γεώργιος οι εν Μαλεώ, και -για χρονικό διάστημα- ο Άγιος Θεόδωρος ο εν Κυθήροις. Οι πέτρινοι μύλοι που δεσπόζουν στο όρος Βάρδια έχουν κατασκευαστεί προγενέστερα του 1830 (κατά προφορικές μαρτυρίες κατοίκων των Βελανιδίων περί το 1500 μ.Χ.) και αυτοδικαίως χαρακτηρίζονται ιστορικά μνημεία. Ο Φάρος του Καβομαλιά, χτισμένος το 1886, έχει χαρακτηρισθεί ιστορικό μνημείο από το ΥΠ.ΠΟ.Τ. από το 2006. Η αναστύλωσή του πραγματοποιήθηκε με δαπάνες του Ιδρύματος Αικ. Λασκαρίδη ενώι η μελέτη αναστήλωσης εκπονήθηκε με δαπάνες του καπετάν Βασίλη Κωνσταντακόπουλου (Costamare). To 1943 ανεγέρθη το πρώην Γερμανικό Παρατηρητήριο του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου, που λειτούργησε και ως Ναυτικό Παρατηρητήριο μαζί με αυτό της Αίγινας, για την παρακολούθηση της κίνησης των πολεμικών πλοίων στο Μυρτώο πέλαγος, και που αποτελεί σήμερα σημαντικότατο μνημείο της σύγχρονης Ευρωπαϊκής ιστορίας.
Στα σημαντικότατα μνημεία φυσικού κάλλους εντάσσονται το μοναδικού γεωλογικού-παλαιοντολογικού ενδιαφέροντος «Απολιθωμένο Δάσος» στον Άγιο Νικόλαο και τα αμέτρητα σπήλαια με ίχνη κατοίκησης από τους προϊστορικούς χρόνους, π.χ. Μαύρη Σπηλιά και Αγία Μαρίνα. Η χλωρίδα της περιοχής περιλαμβάνει πολλά σπάνια είδη αλλά το μεγαλύτερο ενδιαφέρον βρίσκεται στην παρουσία στενών ενδημικών φυτών, όπως τα stachys spreitzenhoferi spreitzenhoferi, nepeta scordotis, linaria hellenica, campanula andrewsii hirsutula, inularot undifolia, iolchicum sfikasianum, tulipa goulimyi, crocus goulimyi leucanthus, σesleria taygete, silene sedoides runemarkii και bolanthus fruticulosus. Στην περιοχή του Μαλέα έχουν καταγραφεί αρκετά είδη θηλαστικών μεταξύ των οποίων και είδη απειλούμενα προς εξαφάνιση, συγκεκριμένα ένας από τους τελευταίους πληθυσμούς τσακαλιού (canis aureus), ενώ σε καταποντισμένες σπηλιές και νησίδες στην Αγία Μαρίνα και σε άλλα δυσπρόσιτα σημεία του ακρωτηρίου, Μεσογειακές φώκιες (monachus monachus).Δείτε περισσότερα