Τι είναι με δύο λόγια η νόσος του Parkinson ;
Η νόσος του Parkinson είναι μια χρόνια εκφυλιστική διαταραχή του νευρικού συστήματος, που επηρεάζει κυρίως την κίνηση. Συνήθως η νόσος αρχίζει με ένα τρέμουλο (τρόμο) στο ένα χέρι. Αργότερα εμφανίζονται κι άλλα συμπτώματα όπως η βραδύτητα και η δυσκαμψία στις κινήσεις. Η νόσος του Parkinson αντιμετωπίζεται με φαρμακευτική αγωγή.
Σε τι οφείλεται η νόσος του Parkinson ;
Η νόσος του Parkinson είναι μια χρόνια εκφυλιστική διαταραχή του νευρικού συστήματος, που επηρεάζει κυρίως την κίνηση. Συνήθως η νόσος αρχίζει με ένα τρέμουλο (τρόμο) στο ένα χέρι. Αργότερα εμφανίζονται κι άλλα συμπτώματα όπως η βραδύτητα και η δυσκαμψία στις κινήσεις. Η νόσος του Parkinson αντιμετωπίζεται με φαρμακευτική αγωγή.
Σε τι οφείλεται η νόσος του Parkinson ;
Δεν έχει ξεκαθαριστεί σαφώς η αιτία της νόσου του Parkinson αλλά οι μελέτες στους πάσχοντες έχουν αναδείξει :
• μεταλλάξεις σε ορισμένα γονίδια
• λοίμωξη από ιούς ή έκθεση σε τοξικές ουσίες πχ φυτοφάρμακα
• βιοχημικές μεταβολές στον εγκέφαλο και πιο συγκεκριμένα έλλειψη ντοπαμίνης, χαμηλή συγκέντρωση νοραδρεναλίνης και παρουσία πρωτεϊνών που ονομάζονται σωμάτια Lewy.
• μεταλλάξεις σε ορισμένα γονίδια
• λοίμωξη από ιούς ή έκθεση σε τοξικές ουσίες πχ φυτοφάρμακα
• βιοχημικές μεταβολές στον εγκέφαλο και πιο συγκεκριμένα έλλειψη ντοπαμίνης, χαμηλή συγκέντρωση νοραδρεναλίνης και παρουσία πρωτεϊνών που ονομάζονται σωμάτια Lewy.
Υπάρχει προτίμηση σε άνδρες ή γυναίκες ; σε τι ηλικίες εμφανίζεται ;
Η νόσος του Parkinson είναι συχνότερη σε άνδρες, μέσης και μεγάλης ηλικίας.
Η νόσος του Parkinson είναι συχνότερη σε άνδρες, μέσης και μεγάλης ηλικίας.
Η μητέρα μου υποφέρει από νόσο του Parkinson. Έχω αυξημένες πιθανότητες να έχω κι εγώ ;
Υπάρχει όντως ελαφρά αυξημένη πιθανότητα να νοσήσετε κι εσείς. Η πιθανότητα είναι 4-6%.
Υπάρχει όντως ελαφρά αυξημένη πιθανότητα να νοσήσετε κι εσείς. Η πιθανότητα είναι 4-6%.
Ποια είναι τα συμπτώματα της νόσου του Parkinson ;
Η νόσος του Parkinson εκδηλώνεται με :
1. τρόμο. Συνήθως εμφανίζεται σε ένα χέρι αρχικά και μοιάζει «σαν να μετράει κανείς τα λεφτά του». Πρόκειται για τρόμο ηρεμίας (resting tremor), ο οποίος εμφανίζεται όταν τα χέρια είναι πχ πάνω στα γόνατα και δεν κάνουν κάτι. Αν και είναι το πιο χαρακτηριστικό σύμπτωμα της νόσου, δεν εμφανίζουν τρόμο όλοι οι ασθενείς με νόσο του Parkinson
2. βραδύτητα στις κινήσεις. Χαρακτηριστικό είναι το περπάτημα : στην αρχή ο ασθενής δυσκολεύεται να ξεκινήσει (σαν να είναι κολλημένος στο πάτωμα) και το βάδισμά του είναι με μικρά – συρτά βήματα, σκύβοντας μπροστά σα να κυνηγάει το κέντρο βάρους του
3. μυϊκή δυσκαμψία (stiffness). Ο ασθενής νιώθει τα χέρια και τα πόδια του βαριά και δυσκίνητα. Ορισμένες φορές αυτό σημαίνει και πόνο στα άκρα. Το πρώτο σύμπτωμα που παρατηρεί κανείς στον ασθενή, είναι ότι όταν περπατάει δεν αιωρούνται τα χέρια του, αλλά μένουν κρεμασμένα κάτω
4. απώλεια των αυτόματων κινήσεων. Ο ασθενής δεν μπορεί να εκτελέσει κινήσεις καθημερινές όπως το ανοιγοκλείσιμο των ματιών, το χαμόγελο, οι γκριμάτσες κλπ. Σε προχωρημένα στάδια το πρόσωπο του ασθενούς είναι «σαν μάσκα»
5. δυσκολία στην ομιλία. Ο ασθενής μπορεί να τραυλίζει, να μιλάει μονότονα (χωρίς χρωματισμό στη φωνή), να μη βρίσκει τις λέξεις κ.ο.κ.
6. άνοια. Σε όψιμα στάδια, διαταράσσεται η μνήμη, η οργανωμένη σκέψη, η λήψη αποφάσεων κλπ
Με ποια νόσο μοιάζει στα συμπτώματα ;
Τα συμπτώματα της νόσου του Parkinson (που ονομάζονται εξωπυραμιδικά) μπορεί να εμφανιστούν και σε :
• κρανιοεγκεφαλική κάκωση, είτε μεμονωμένη, είτε σε χρόνια επαναλαμβανόμενα χτυπήματα (χαρακτηριστικό παράδειγμα ο γνωστός πυγμάχος Μοχάμεντ Άλι)
• ένα αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο
• ορισμένα φάρμακα
• εγκεφαλίτιδα
• κάποια σπάνια νοσήματα όπως η προοδευτική υπερπυρηνική παράλυση (progressive supranuclear palsy), η ατροφία πολλαπλών συστημάτων (multiple system atrophy) κλπ.
Η νόσος του Parkinson εκδηλώνεται με :
1. τρόμο. Συνήθως εμφανίζεται σε ένα χέρι αρχικά και μοιάζει «σαν να μετράει κανείς τα λεφτά του». Πρόκειται για τρόμο ηρεμίας (resting tremor), ο οποίος εμφανίζεται όταν τα χέρια είναι πχ πάνω στα γόνατα και δεν κάνουν κάτι. Αν και είναι το πιο χαρακτηριστικό σύμπτωμα της νόσου, δεν εμφανίζουν τρόμο όλοι οι ασθενείς με νόσο του Parkinson
2. βραδύτητα στις κινήσεις. Χαρακτηριστικό είναι το περπάτημα : στην αρχή ο ασθενής δυσκολεύεται να ξεκινήσει (σαν να είναι κολλημένος στο πάτωμα) και το βάδισμά του είναι με μικρά – συρτά βήματα, σκύβοντας μπροστά σα να κυνηγάει το κέντρο βάρους του
3. μυϊκή δυσκαμψία (stiffness). Ο ασθενής νιώθει τα χέρια και τα πόδια του βαριά και δυσκίνητα. Ορισμένες φορές αυτό σημαίνει και πόνο στα άκρα. Το πρώτο σύμπτωμα που παρατηρεί κανείς στον ασθενή, είναι ότι όταν περπατάει δεν αιωρούνται τα χέρια του, αλλά μένουν κρεμασμένα κάτω
4. απώλεια των αυτόματων κινήσεων. Ο ασθενής δεν μπορεί να εκτελέσει κινήσεις καθημερινές όπως το ανοιγοκλείσιμο των ματιών, το χαμόγελο, οι γκριμάτσες κλπ. Σε προχωρημένα στάδια το πρόσωπο του ασθενούς είναι «σαν μάσκα»
5. δυσκολία στην ομιλία. Ο ασθενής μπορεί να τραυλίζει, να μιλάει μονότονα (χωρίς χρωματισμό στη φωνή), να μη βρίσκει τις λέξεις κ.ο.κ.
6. άνοια. Σε όψιμα στάδια, διαταράσσεται η μνήμη, η οργανωμένη σκέψη, η λήψη αποφάσεων κλπ
Με ποια νόσο μοιάζει στα συμπτώματα ;
Τα συμπτώματα της νόσου του Parkinson (που ονομάζονται εξωπυραμιδικά) μπορεί να εμφανιστούν και σε :
• κρανιοεγκεφαλική κάκωση, είτε μεμονωμένη, είτε σε χρόνια επαναλαμβανόμενα χτυπήματα (χαρακτηριστικό παράδειγμα ο γνωστός πυγμάχος Μοχάμεντ Άλι)
• ένα αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο
• ορισμένα φάρμακα
• εγκεφαλίτιδα
• κάποια σπάνια νοσήματα όπως η προοδευτική υπερπυρηνική παράλυση (progressive supranuclear palsy), η ατροφία πολλαπλών συστημάτων (multiple system atrophy) κλπ.
Πως μπαίνει η διάγνωση της ;
Δεν υπάρχει ειδική εξέταση που να θέτει από την αρχή των συμπτωμάτων και με ασφάλεια τη διάγνωση της νόσου του Parkinson. Στην αρχή υπάρχει πάντα η λήψη του ιστορικού και η πλήρης νευρολογική εξέταση. Πρέπει να ξεκαθαρίσει κανείς αν τα συμπτώματα του ασθενούς οφείλονται σε άλλα νοσήματα ή παράγοντες που μιμούνται τη νόσο του Parkinson (βλ προηγούμενη ερώτηση). Αυτό μπορεί να χρειαστεί και επιπλέον εξετάσεις όπως μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου. Σύγχρονες απεικονιστικές μέθοδοι όπως το DAT scan μπορούν να βοηθήσουν στη διάγνωση της νόσους του Parkinson.
Δεν υπάρχει ειδική εξέταση που να θέτει από την αρχή των συμπτωμάτων και με ασφάλεια τη διάγνωση της νόσου του Parkinson. Στην αρχή υπάρχει πάντα η λήψη του ιστορικού και η πλήρης νευρολογική εξέταση. Πρέπει να ξεκαθαρίσει κανείς αν τα συμπτώματα του ασθενούς οφείλονται σε άλλα νοσήματα ή παράγοντες που μιμούνται τη νόσο του Parkinson (βλ προηγούμενη ερώτηση). Αυτό μπορεί να χρειαστεί και επιπλέον εξετάσεις όπως μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου. Σύγχρονες απεικονιστικές μέθοδοι όπως το DAT scan μπορούν να βοηθήσουν στη διάγνωση της νόσους του Parkinson.
Ποια είναι η φυσική πορεία της νόσου, δηλ. ποια θα είναι η εξέλιξη αν δεν κάνω τίποτα ; Η φυσική πορεία στη νόσο του Parkinson είναι η προοδευτική επιδείνωση, όπως γενικά ισχύει στα εκφυλιστικά νοσήματα του νευρικού συστήματος.
Είναι επικίνδυνη η νόσος του Parkinson ; ποιες είναι οι επιπλοκές ;
Σε προχωρημένα στάδια οι ασθενείς με νόσο του Parkinson εμφανίζουν :
• κατάθλιψη
• διαταραχές στον ύπνο, όπως δυσκολία στην έλευση του ύπνου, νυχτερινές αφυπνίσεις ή κρίσεις υπνηλίας στη διάρκεια της ημέρας
• δυσκολία στη κατάποση και τη μάσηση
• ακράτεια ή κατακράτηση ούρων
• δυσκοιλιότητα
• σεξουαλικές διαταραχές
• άνοια.
Ποια είναι η αντιμετώπιση της νόσου του Parkinson ; Σε προχωρημένα στάδια οι ασθενείς με νόσο του Parkinson εμφανίζουν :
• κατάθλιψη
• διαταραχές στον ύπνο, όπως δυσκολία στην έλευση του ύπνου, νυχτερινές αφυπνίσεις ή κρίσεις υπνηλίας στη διάρκεια της ημέρας
• δυσκολία στη κατάποση και τη μάσηση
• ακράτεια ή κατακράτηση ούρων
• δυσκοιλιότητα
• σεξουαλικές διαταραχές
• άνοια.
Η αντιμετώπιση της νόσου του Parkinson περιλαμβάνει :
1. φάρμακα. Χρησιμοποιείται η λεβοντόπα, αγωνιστές ντοπαμίνης (πραμιπεξόλη, ροπινιρόλη), αναστολείς ΜΑΟ Β (σελεγελίνη), αναστολείς COMT (εντακαπόνη), αντιχολινεργικά κ.ο.κ. Τα φάρμακα χορηγούνται από στο στόμα και ενίοτε και από το δέρμα (διαδερμική απορρόφηση, patch)
2. φυσικοθεραπεία
3. αλλαγές στον τρόπο ζωής (υγιεινή διατροφή, προσοχή στις καθημερινές ασχολίες πχ στο περπάτημα για την πρόληψη των πτώσεων)
4. σε βαριές περιπτώσεις ανθεκτικές στη φαρμακευτική αγωγή, εφαρμόζεται η νευροχειρουργική επέμβαση της εν τω βάθει εγκεφαλικής διέγερσης (deep brain stimulation).
Η φαρμακευτική θεραπεία λύνει οριστικά το πρόβλημα ;
Όχι. Η αντιμετώπιση με τα φάρμακα είναι συμπτωματική μορφή θεραπείας και όχι αιτιολογική, δηλ αντιμετωπίζει τα συμπτώματα της νόσου και όχι την αιτία. Συνεπώς η φαρμακευτική θεραπεία δεν αλλάζει την πορεία της νόσου, αλλά βελτιώνει σημαντικά την ποιότητα ζωής των ασθενών.
Όχι. Η αντιμετώπιση με τα φάρμακα είναι συμπτωματική μορφή θεραπείας και όχι αιτιολογική, δηλ αντιμετωπίζει τα συμπτώματα της νόσου και όχι την αιτία. Συνεπώς η φαρμακευτική θεραπεία δεν αλλάζει την πορεία της νόσου, αλλά βελτιώνει σημαντικά την ποιότητα ζωής των ασθενών.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου